دلار آمریکا (United States Dollar)، با علامت اختصاری «$»، یک واحد پول رایج و ذخیره ارزش در جهان است. در ایران، دلار به عنوان یک ارز خارجی شناخته می شود و قیمت آن به طور مرتب در حال تغییر است. در واقع انواع نرخ دلار تحت تأثیر عوامل مختلفی، مانند تحولات سیاسی و اقتصادی، نرخ ارز در بازارهای جهانی و میزان عرضه و تقاضا در داخل کشور قرار می گیرد.
خرید و فروش انواع دلار در بازار ایران تابع قوانین و مقررات خاصی است و صرافی های مجاز، تنها مجاز به خرید و فروش دلار، با نرخهای تعیین شده توسط بانک مرکزی هستند. معاملات دلاری در خارج از صرافی های مجاز نیز غیر قانونی محسوب می شود و می تواند مجازات هایی به دنبال داشته باشد.
معرفی انواع دلار در بازار ایران
انواع مختلفی از دلار در بازار ایران وجود دارد، که هر کدام با توجه به شرایط و نیازهای خریداران و فروشندگان مورد استفاده قرار می گیرند و انواع نرخ دلار با توجه به کاربرد آن تغییر میکند. مهم ترین انواع دلار در بازار ایران عبارتند از:
- دلار آزاد؛ یکی از انواع دلار در بازار ایران دلار آزاد است. این نوع دلار در صرافی های مجاز و غیرمجاز به صورت آزاد خرید و فروش می شود و نرخ آن به طور مداوم در حال نوسان است. قیمت دلار آزاد معمولا از سایر انواع دلار بالاتر می باشد.
- ارز ترجیحی؛ ارز ترجیحی و یا دولتی به ارزی گفته می شود که دولت آن را در مرکز مبادلات ارزی توزیع می نماید. قانونا از این نوع ارز صرفا باید برای واردات کالاهای اساسی استفاده شود. در دولت دوم آقای روحانی و بعد از خروج ایالات متحده آمریکا از برجام، کشور ایران با تلاطمات ارزی زیادی مواجه شد. معاون اول این دولت یعنی آقای اسحاق جهانگیری، این نوع ارز را با قیمت 4200 تومان معرفی کرد که به همین دلیل، خیلی ها این ارز را با نام «دلار جهانگیری» هم می شناسند. در سالهای اول مطرح شدن آن، تعداد بیشتری از کالاها می توانستند از این نوع ارز استفاده کنند؛ ولی کم کم تعداد کالاهایی که شامل دریافت این ارز می شدند؛ تقلیل پیدا کرد و در دولت آقای رئیسی هم، به طور کامل استفاده از این نوع ارز متوقف شد.
- دلار سنا؛ یکی دیگر از انواع دلار در بازار ایران دلار سنا می باشد. این نوع دلار توسط صرافی های منتخب و با مجوز بانک مرکزی به فروش می رسد. نرخ دلار سنا توسط بانک مرکزی تعیین می شود و از دلار آزاد پایینتر است. دلار سنا برای مصارف خاص، مانند واردات دارو و تجهیزات پزشکی استفاده می شود.
- دلار نیما؛ این نوع دلار هم یکی از انواع دلار در ایران به شمار می رود. دلار نیما در سامانه نیما (نظام جامع معاملات ارزی) معامله می شود. نرخ دلار نیما توسط بانک مرکزی تعیین می شود و از دلار سنا نیز پایینتر است.
تفاوت دلار سفید و دلار آبی
اگر بخواهیم با انواع دلار در بازار ایران آشنا شویم باید تفاوت دلار سفید و دلار آبی را هم بدانیم. در واقع اصطلاحات «دلار سفید» و «دلار آبی» برای اشاره به دو سری اسکناس ۱۰۰ دلاری آمریکا به کار می روند، که در دوره های زمانی مختلف چاپ شده اند. دلار سفید به اسکناسهای ۱۰۰ دلاری، که تا سال ۲۰۰۹ چاپ می شدند؛ اطلاق می شود. رنگ غالب این اسکناسها سفید (سبز) بود. برخی از ویژگی های امنیتی این اسکناس ها، سادهتر از اسکناسهای ۱۰۰ دلاری جدید (آبی) است.
با این وجود، دلار آبی به اسکناس های ۱۰۰ دلاری، که از سال ۲۰۰۹ به بعد چاپ شده اند؛ اطلاق می شود. رنگ غالب این اسکناسها نیز آبی است. این اسکناسها دارای ویژگی های امنیتی پیشرفتهتری، برای جلوگیری از جعل هستند؛ مانند نوار امنیتی سه بعدی آبی، تصویر زنگ آزادی محو نارنجی رنگ و نوشته های ریز با قابلیت خواندن با ذره بین.
از نظر ارزش، هیچ تفاوتی بین دلار سفید و دلار آبی وجود ندارد. هر دوی آنها معادل ۱۰۰ دلار آمریکا هستند و در صورت اصل بودن، هر دو به طور یکسان قابل قبول و قابل استفاده هستند. بنابراین، در هنگام خرید و فروش دلار، نیازی به تمایز قائل شدن بین دلار سفید و دلار آبی نیست. تنها نکته ای که باید به آن توجه داشته باشید، اصل بودن اسکناسها است. برای اطمینان از اصل بودن اسکناس، می توانید به ویژگی های امنیتی آن مانند نوار امنیتی، تصویر سهبعدی و نوشته های ریز دقت کنید.
در برخی از کشورها، مانند لبنان، اصطلاحات «دلار سفید» و «دلار آبی» برای تمایز بین دو نرخ مختلف ارز استفاده می شود. در این کشورها، دلار سفید به نرخ رسمی ارز که توسط دولت تعیین می شود، اشاره دارد و دلار آبی به نرخ ارز در بازار آزاد که معمولاً بالاتر از نرخ رسمی است. در ایران، استفاده از اصطلاحات «دلار سفید» و «دلار آبی» برای اشاره به دو نرخ مختلف ارز رایج نیست.
سرمایه گذاری در بازار دلار
سرمایهگذاری در بازار دلار می تواند مزایا و معایبی داشته باشد. مزایای سرمایهگذاری در انواع دلار در ایران عبارتند از:
- حفظ ارزش پول؛ با توجه به نرخ تورم بالا در ایران، سرمایهگذاری در دلار می تواند راهی برای حفظ ارزش پول باشد.
- سودآوری؛ در صورت افزایش نرخ ارز، سرمایهگذاری در دلار می تواند سودآور باشد.
- تنوعبخشی به سبد سرمایهگذاری؛ سرمایهگذاری در دلار می تواند به تنوعبخشی به سبد سرمایهگذاری شما کمک کند.
- قابلیت نقدشوندگی؛ دلار به عنوان یک ارز جهانی، از قابلیت نقدشوندگی بالایی برخوردار است و به راحتی قابل خرید و فروش است.
معایب سرمایهگذاری در دلار نیز عبارتند از:
- ریسک نوسانات بازار؛ بازار ارز با نوسانات زیادی همراه است و سرمایهگذاری در دلار می تواند ریسکپذیر باشد.
- محدودیتهای قانونی؛ در ایران، محدودیتهایی برای خرید و فروش دلار وجود دارد و سرمایهگذاران باید از این محدودیتها آگاه باشند.
- هزینه های نگهداری؛ نگهداری از دلار در صرافی ها یا در منزل می تواند با هزینه هایی همراه باشد.
- ریسک تحریمها؛ در صورت اعمال تحریمهای جدید علیه ایران، ارزش دلار ممکن است کاهش یابد.
افزایش اطلاعات در رابطه با سرمایه گذاری در بازار دلار
یکی از مهمترین روشهای کسب سود بیشتر در سرمایهگذاریها، افزایش دانش و اطلاعات است. در رابطه با سرمایه گذاری در بازار دلار نیز، این نکته صدق میکند. به همین منظور، مطالعه کتابهای مفید، میتواند راهگشا باشد.
کتاب ۱۲۵ اصل موفقیت در سرمایه گذاری وارن بافت نوشته ماری بافت و دیوید کلارک، راهنمایی جامع برای سرمایهگذاری به سبک وارن بافت، یکی از موفقترین سرمایهگذاران در تاریخ می باشد. این کتاب بر اساس گزیده هایی از نامه های سالانه وارن بافت به سهامداران برکشایر هاتاوی و مصاحبه ها و نوشته های دیگر او گردآوری شده است. در این کتاب، ۱۲۵ اصل کلیدی که وارن بافت در طول دوران حرفه ای خود به کار برده است، به زبانی ساده و قابل فهم ارائه شده است.
این اصول شامل مفاهیمی مانند ارزشگذاری، سرمایهگذاری در بلندمدت، انضباط و کنترل احساسات است. کتاب ۱۲۵ اصل موفقیت در سرمایهگذاری وارن بافت، منبع ارزشمندی برای هر کسی است که میخواهد در مورد سرمایهگذاری به روش وارن بافت اطلاعات کسب کند، چه یک سرمایهگذار باتجربه باشد و چه یک سرمایهگذار مبتدی. برخی از نکات کلیدی کتاب عبارتند از:
- روی سهام شرکتهایی سرمایهگذاری کنید که میدانید و دوست دارید.
- برای بلندمدت سرمایهگذاری کنید و از نوسانات کوتاهمدت بازار دوری کنید.
- احساسات خود را کنترل کنید و از تصمیمگیری های عجولانه خودداری کنید.
- همیشه حاشیه ایمنی داشته باشید.
- از بدهی دوری کنید.
- سخت کار کنید و هرگز یادگیری را متوقف نکنید.
کتاب ۱۲۵ اصل موفقیت در سرمایهگذاری وارن بافت به دلیل بینشهای ارزشمند و سبک نوشتاری ساده و جذاب مورد تحسین منتقدان و خوانندگان قرار گرفته است. این کتاب به بیش از 20 زبان ترجمه شده و به پرفروشترین کتاب در زمینه سرمایهگذاری تبدیل شده است.
اگر به دنبال راهنمایی جامع برای سرمایهگذاری به سبک وارن بافت هستید، کتاب ۱۲۵ اصل موفقیت در سرمایهگذاری وارن بافت را به شما توصیه می کنم. این کتاب و سایر کتاب های حوزه مالی و سرمایه گذاری را می توانید از سایت آراد کتاب تهیه نمایید. آراد بوک یک انتشارات ایرانی است که در زمینه کتابهای مالی و سرمایهگذاری فعالیت می کند.
این انتشارات در سال 1396 تاسیس شده و هدف آن ارائه محتوای آموزشی و کاربردی در زمینه بازارهای مالی به مخاطبان فارسی زبان است. آراد بوک تاکنون کتابهای متعددی در زمینه های مختلف تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی، مدیریت سرمایه، روانشناسی معاملهگری و حتی در زمینه انواع دلار در ایران منتشر کرده است. این انتشارات همچنین دوره های آموزشی آنلاین و وبینارهایی را در زمینه بازارهای مالی برگزار می کند.
تصمیمگیری برای سرمایهگذاری در دلار یا عدم سرمایهگذاری در آن، به عوامل مختلفی مانند اهداف مالی شما، میزان تحمل ریسک شما و شرایط اقتصادی کشور بستگی دارد. اگر قصد سرمایه گذاری در این بازار را دارید، همیشه قبل از خرید و فروش دلار، به انواع نرخ دلار و نرخ روز آن در بازار توجه داشته باشید و از صرافی های مجاز استفاده کنید. از آن مهم تر اینکه، شما باید انواع دلار در بازار ایران را بشناسید.