در این مقاله قصد داریم بررسی کنیم که سرمایه در گردش چیست. در شرکت‌ها این سرمایه، پارامتر مهمی است و مدیریت آن یکی از مهم‌‌ترین وظایف مدیریت مالی در هر شرکتی است. مدیریت صحیح این دارایی، می‌تواند به افزایش نقدینگی، توانایی پرداخت تعهدات، کاهش ریسک و افزایش سودآوری شرکت کمک کند.
مفهوم سرمایه در گردش
سرمایه در گردش (به انگلیسی: Working Capital) از شاخص‌‌های مالی است، که با کسر کردن بدهی‌های جاری یک شرکت از دارایی‌های جاری محاسبه می‌شود و اغلب نقدینگی عملیاتی را در اختیار شرکت‌ها، سازمان‌‌ها یا نهادهای دولتی قرار می‌دهد. سرمایه جاری مجموعه مبالغی است، که در دارایی‌های جاری یک شرکت سرمایه گذاری می‌شود. اگر می‌خواهید به صورت دقیق با مفهوم این نوع سرمایه آشنا شوید، فروشگاه آنلاین انتشارات آراد کتاب گزینه بسیار مناسبی برای شما است. در این سایت، پرفروش‌ترین و کاربردی‌ترین کتاب‌های بورس و بازارهای مالی وجود دارند.
محاسبه سرمایه در گردش
فرمول محاسبه این دارایی به شکل زیر است:
سرمایه در گردش = دارایی‌های جاری – بدهی‌های جاری
اجزای تشکیل دهنده سرمایه در گردش
سرمایه جاری از اجزای زیر تشکیل شده است:
• دارایی‌های جاری:
1. موجودی کالا
2. حساب‌های دریافتنی
3. اسناد دریافتنی
4. وجوه نقد و سپرده‌های کوتاه‌مدت
• بدهی‌های جاری:
1. حساب‌های پرداختنی
2. اسناد پرداختنی
3. مالیات‌های پرداختنی
4. حقوق و دستمزد پرداختنی
مثال: فرض کنید دارایی‌های جاری یک شرکت 100 میلیون تومان و بدهی‌های جاری آن 50 میلیون تومان باشد. در این صورت سرمایه جاری شرکت 50 میلیون تومان خواهد بود.
نکات مهم در محاسبه سرمایه در گردش
1. استفاده از اطلاعات ترازنامه: برای محاسبه سرمایه جاری، باید از اطلاعات ترازنامه شرکت استفاده کرد.
2. استفاده از اطلاعات به روز: اطلاعات ترازنامه باید به روز باشد تا محاسبه این سرمایه دقیق باشد.
3. توجه به نوع فعالیت شرکت: نوع فعالیت شرکت می‌تواند بر سرمایه جاری آن تاثیر بگذارد.
انواع سرمایه در گردش
سرمایه در گردش (به انگلیسی: Working Capital) به دو نوع کلی تقسیم می‌شود:
سرمایه در گردش دائمی
دارایی جاری دائمی مقدار منابعی است که شرکت در کوتاه‌مدت برای فعالیت بدون وقفه‌ی کسب و کار خود نیاز دارد. این نوع دارایی برای تامین نیازهای روزمره شرکت مانند خرید مواد اولیه، پرداخت حقوق و دستمزد و … استفاده می‌شود.
اجزای سرمایه در گردش دائمی
- موجودی کالای دائمی: به حداقل سطحی از موجودی کالا که شرکت برای ادامه فعالیت خود به آن نیاز دارد، گفته می‌شود.
- حساب‌های دریافتنی دائمی: به آن بخش از حساب‌های دریافتنی که مربوط به فروش‌های اعتباری عادی شرکت است، گفته می‌شود.
- سایر دارایی‌های جاری دائمی: شامل وجوه نقد و سپرده‌های کوتاه‌مدت دائمی، پیش‌پرداخت‌ها و … می‌شود.
سرمایه در گردش موقت
این نوع سرمایه به سرمایه جاری اضافی گفته می‌شود که شرکت برای پاسخگویی به نیازهای فصلی، نوسانات تقاضا یا اتفاقات غیرقابل‌پیش‌بینی به آن نیاز دارد. این نوع سرمایه جاری به طور موقت در شرکت وجود دارد و پس از برطرف شدن نیاز، به حالت اولیه خود باز می‌گردد.
اجزای سرمایه در گردش موقت
- موجودی کالای موقت: به آن بخش از موجودی کالا که برای پاسخگویی به افزایش تقاضا در فصول خاص یا برای انجام پروژه‌های خاص به آن نیاز است، گفته می‌شود.
- حساب‌های دریافتنی موقت: به آن بخش از حساب‌های دریافتنی که مربوط به فروش‌های اعتباری فصلی یا پروژه‌های خاص است، گفته می‌شود.
- سایر دارایی‌های جاری موقت: شامل تسهیلات کوتاه‌مدت، وام‌های بانکی و … می‌شود.
اهمیت سرمایه در گردش
سرمایه در گردش (به انگلیسی: Working Capital) از شاخص‌‌های مهم مالی است که نشان‌دهنده نقدینگی و سلامت مالی یک شرکت است. دلایل اهمیت سرمایه جاری عبارتند از:
• نقدینگی:
1. این سرمایه نشان دهنده میزان نقدینگی یک شرکت است.
2. شرکتی که سرمایه جاری مثبت دارد، از نقدینگی کافی برای پرداخت تعهدات کوتاه مدت خود مانند حقوق و دستمزد، اجاره و … برخوردار است.
3. شرکتی که دارایی جاری منفی دارد، ممکن است در پرداخت تعهدات کوتاه‌مدت خود با مشکل مواجه شود.
• توانایی پرداخت تعهدات:
1. سرمایه در گردش نشان‌دهنده توانایی شرکت در پرداخت تعهدات کوتاه‌مدت خود است.
2. شرکتی که سرمایه جاری کافی دارد، می‌تواند به موقع به تعهدات خود عمل کند و از این طریق اعتماد مشتریان و تامین‌کنندگان خود را جلب کند.
3. شرکتی که دارایی جاری ناقص دارد، ممکن است در پرداخت به موقع تعهدات خود ناتوان باشد و از این طریق اعتبار خود را خدشه‌دار کند.
• سلامت مالی:
1. سرمایه در گردش یکی از شاخص‌‌های سلامت مالی یک شرکت است.
2. شرکتی که دارایی جاری مثبت دارد، از سلامت مالی خوبی برخوردار است و می‌تواند به فعالیت خود ادامه دهد.
3. شرکتی که دارایی جاری منفی دارد، ممکن است با مشکلات مالی مواجه باشد و در ادامه فعالیت خود دچار مشکل شود.
مدیریت سرمایه در گردش
مدیریت دارایی جاری به معنای تعیین حجم و ترکیب منابع و مصارف این سرمایه، به نحوی که دارایی‌های سهام‌داران در طول زمان همواره افزایش یابد.
اهداف مدیریت سرمایه در گردش
1. افزایش نقدینگی: مدیریت سرمایه جاری به شرکت کمک می‌کند تا نقدینگی خود را افزایش دهد و از این طریق نیازهای روزمره خود را تامین کند.
2. بهبود توانایی پرداخت تعهدات: مدیریت این سرمایه به شرکت کمک می‌کند تا توانایی خود را در پرداخت تعهدات کوتاه‌مدت خود افزایش دهد.
3. کاهش ریسک: مدیریت این سرمایه به شرکت کمک می‌کند تا ریسک خود را در برابر نوسانات تقاضا و شرایط اقتصادی کاهش دهد.
4. افزایش سود آوری: مدیریت این نوع سرمایه به شرکت کمک می‌کند تا سودآوری خود را افزایش دهد.
راهکارهای مدیریت سرمایه در گردش
راهکارهای مدیریت این سرمایه عبارتند از:
• مدیریت موجودی کالا:
1. بهینه‌سازی سطح موجودی کالا: شرکت باید سطح موجودی کالای خود را به گونه‌ای تنظیم کند که نیازهای تولید را به طور کامل برآورده کند و در عین حال هزینه‌های نگهداری موجودی کالا را به حداقل برساند.
2. استفاده از روش‌های مختلف انبارداری: شرکت می‌تواند از روش‌های مختلف انبارداری مانند سیستم انبارداری just-in-time استفاده کند تا هزینه‌های انبارداری را به حداقل برساند.
• مدیریت حساب‌های دریافتنی:
1. وصول سریع‌تر مطالبات: شرکت باید برای وصول سریع‌تر مطالبات خود از مشتریان تلاش کند.
2. ارائه تخفیف برای پرداخت نقدی: شرکت می‌تواند برای تشویق مشتریان به پرداخت نقدی، تخفیف در نظر بگیرد.
3. استفاده از روش‌های مختلف وصول مطالبات: شرکت می‌تواند از روش‌های مختلف وصول مطالبات مانند اعزام مأمور وصول یا فروش مطالبات به شرکت‌های وصول مطالبات استفاده کند.
• مدیریت حساب‌های پرداختنی:
1. پرداخت دیرتر بدهی‌ها: شرکت می‌تواند تا زمانی که شرایط نقدینگی اجازه می‌دهد، پرداخت بدهی‌های خود را به تأخیر اندازد.
2. استفاده از تسهیلات مالی: شرکت می‌تواند برای تأمین نقدینگی خود از تسهیلات کوتاه‌مدت بانکی استفاده کند.
• استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری:
شرکت می‌تواند از نرم‌افزارهای حسابداری برای مدیریت سرمایه در گردش خود استفاده کند.
• استفاده از مشاوران مالی:
شرکت می‌تواند از مشاوران مالی برای مدیریت دارایی جاری خود استفاده کند.
سرمایه در گردش (به انگلیسی: Working Capital) از شاخص‌‌های مهم مالی است که نشان‌دهنده نقدینگی و سلامت مالی یک شرکت است.
مزایای سرمایه در گردش
بیشتر بودن این سرمایه در یک شرکت دارای مزایای زیر است:
• افزایش نقدینگی:
1. سرمایه جاری به شرکت کمک می‌کند تا نقدینگی خود را افزایش دهد و از این طریق نیازهای روزمره خود را تامین کند.
2. شرکتی که سرمایه در گردش مثبت دارد، از نقدینگی کافی برای پرداخت تعهدات کوتاه‌مدت خود مانند حقوق و دستمزد، اجاره و … برخوردار است.
• توانایی پرداخت تعهدات:
1. این سرمایه نشان‌دهنده توانایی شرکت در پرداخت تعهدات کوتاه‌مدت خود است.
2. شرکتی که سرمایه جاری کافی دارد، می‌تواند به موقع به تعهدات خود عمل کند و از این طریق اعتماد مشتریان و تامین‌کنندگان خود را جلب کند.
3. شرکتی که سرمایه جاری ناقص دارد، ممکن است در پرداخت به موقع تعهدات خود ناتوان باشد و از این طریق اعتبار خود را خدشه‌دار کند.
• کاهش ریسک:
1. این دارایی به شرکت کمک می‌کند تا ریسک خود را در برابر نوسانات تقاضا و شرایط اقتصادی کاهش دهد.
2. شرکتی که سرمایه در گردش کافی دارد، می‌تواند در برابر نوسانات تقاضا و شرایط اقتصادی انعطاف‌پذیری بیشتری داشته باشد.
• افزایش سودآوری:
1. مدیریت صحیح این سرمایه می‌تواند به افزایش سودآوری شرکت کمک کند.
2. شرکتی که دارایی جاری خود را به طور صحیح مدیریت می‌کند، می‌تواند از منابع خود به طور کارآمدتر استفاده کند و از این طریق سودآوری خود را افزایش دهد.
• مزایای دیگر:
1. ایجاد فرصت‌های جدید: سرمایه جاری می‌تواند به شرکت کمک کند تا از فرصت‌های جدید برای رشد و توسعه خود استفاده کند.
2. جذب سرمایه‌گذار: شرکتی که دارایی جاری مثبت دارد، می‌تواند اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب کند و از این طریق سرمایه‌گذاری جذب کند.
3. افزایش ارزش شرکت: مدیریت صحیح این نوع دارایی می‌تواند به افزایش ارزش شرکت کمک کند.
سرمایه در گردش یکی از شاخص‌‌های مهم مالی است،
که نشان دهنده نقدینگی و سلامت مالی یک شرکت است. مدیریت صحیح آن می‌تواند به بهبود عملکرد و سودآوری شرکت کمک کند.